OFICINA DE TURISMO - TURISMO BULEGOA - OFFICE DE TOURISME - TOURIST OFFICE / Tel. +34 848 680 565 / E-mail: turismo@luzaide-valcarlos.net
Erakusketa honetako tresnak Luzaiden erabili ziren denbora luzez. Azken urteetan etxe eta ganerretan egon dira altxatuak erabili gabe. Orain Luzaideko jendeak erakusketa honetarako utzi dituzte. Hori dela eta, Luzaideko herriak bere auzoei eskerrak eman nahi dizkie tresna etnografikoak eskaintzeagatik eta horiei buruzko informazioa emateagatik. Sukaldeko lanak emakumeen kontua izan ziren denbora luzez. Horregatik, diorama honek…
Sukaldean ikusten ditugun beira eta koadroetan Luzaideko bizitza eta inguruetako berezitasunak erakusten dituzten hainbat objektu eta estanpa aurkituko ditugu. Herri osoarentzat kuttunak diren edo izan diren tokiak eta ohiturak erakutsi nahi dira horien bidez. Luzaidek 460 biztanleko populazioa du eta 4.470 hektareako azalera du. 8 auzo nagusi edo herrigune ditu: Aitzurre, Azoleta, Bixkar, Elizaldea, Gaindola,…
Gaztaren prestaketarekin lotutako hainbat tresna ageri ditugu sukaldean. Gaur egun, zaila egiten zaigu irudikatzea orain dela ez urte asko gazta etxeko sukaldean egiten zela. 1969an, José María Satrusteguik zehatz-mehatz jaso zuen Luzaiden tradizioz nola egiten zen Nafarroako Etnologia eta Etnografia Koadernoak aldizkarian argitaratutako bere El Grupo doméstico de Luzaide/Valcarlos [Luzaideko talde domestikoa] izeneko lanean. Horko…
Arto-aleketa lan oso garrantzitsua zen, horrekin egiten zirelako taloak eta arto-ogia. Ohituraz, arto zuriaren barietatea ereiten zen baserri guztietan. Horregatik dugu sukaldean aulki bat aurrean artoz betetako otarra batekin, aletzeko prest. Erakusketan ikus dezakegun arto-barietateak historia luzea du: Lasako Aintxalde baserrikoa da jatorriz, eta Pekotxetako Maestru baserrian 60 urte baino gehiago daramatzate hori ereiten, baita…
Sukaldean erakusten jarritako elikagai guztien artean, katalanbrotxa (frantseseko gateau à la broche hitzetik) nabarmentzen da. Sutondoan etzandako posizioan jarritako egurrezko kukurutxoetan prestatzen den bizkotxo bat da, eta kukurutxoari birak eman ahala orea geruzaz geruza gehitzen joaten zaio, astiro laberatzen doalarik. Prozesua orduetan errepikatzen da, dorre koniko bat eratzeraino. Oinarrizko osagai hauek ditu: arbeldola, arrautza eta…
Etxe tradizional gehienetan gertatzen den moduan, sukaldea da lekua garrantzitsuena. Bertan dagoen supazterrean janen diren janariak sukaldatzen dira. Baina ez hori bakarrik, sukaldea garrantzitsua da artisautza lanak bertan egiten direlako (artilea harrotzea, irutea eta ehutea edo artoa zuritzea besteak beste) eta familia, lagun eta bizilagunekin biltzeko lekua delako. Ezin dugu ahaztu otoitz egiteko lekua dela…
